Η ποδηλασία είναι
ένας αρκετά δημοφιλής τρόπος μεταφοράς - μετακίνησης, αναζωογόνησης,
αναψυχής και εκγύμνασης, και εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ποδηλατούν
στην πόλη ή το βουνό χρησιμοποιώντας μία ποικιλία ποδηλάτων. Επίσης είναι ένας πρόσφορος τρόπος αεροβικής χωρίς επαφή άσκησης με
καταγεγραμμένα καρδιοαναπνευστικά
οφέλη. Τα ποδήλατα είναι επίσης συνήθης
πηγή διαφόρων τραυματισμών.
Οι Leibovitch και Mor το 2005 δημοσίευσαν μία ανασκόπηση που ερευνούσε μέσω της βιβλιογραφίας, τη
σχέση της ποδηλασίας με τις ουρογεννητικές διαταραχές και βρήκαν
ότι τα πιο συχνά αναφερόμενα ουρογεννητικά προβλήματα που σχετίζονταν με την
ποδηλασία ήταν, σύνδρομα παγίδευσης νεύρων, τα οποία αναφέρονταν από τους ποδηλάτες ως μούδιασμα στην περιγεννητική περιοχή σε ποσοστό 50-91%, και ακολουθούσαν οι στυτικές δυσλειτουργίες σε ποσοστό 13-24%. Σε μικρότερο ποσοστό έρχονταν ο
πριαπισμός, η αιματουρία, η
υπογονιμότητα, η προστατίτιδα και οι αυξημένες τιμές του ειδικού
προστατικού αντιγόνου (PSA).
Η συστηματική ανασκόπηση του Sommer et al το 2010
με θέμα ποδηλασία και στυτική
δυσλειτουργία δείχνει ότι υπάρχει μεγάλη
σχέση μεταξύ της ποδηλασίας και της
συμπίεσης του περίνεου που οδηγεί σε
αγγειακές, ενδοθηλιακές, και νευρογενείς
δυσλειτουργίες στους άνδρες και την ανάπτυξη στυτικής δυσλειτουργίας. Η
έρευνα για τις γυναίκες ποδηλάτες είναι
πολύ περιορισμένη, αλλά προς το παρόν με
παρόμοιες ενδείξεις όπως και στους άνδρες.
Προληπτικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ενός σωστά προσαρμοσμένου ποδηλάτου, με μια
κατάλληλη θέση καθίσματος και σώματος και ένα κατάλληλο κάθισμα ποδηλάτου
μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της απομείωσης της στυτικής λειτουργίας.
Οι παρακάτω οδηγίες είναι
από τον Χαρ.Θ.Αηδονόπουλο, Χειρουργό-Ουρολόγο, Διδάκτωρ του ΑΠΘ.
Ο προστάτης είναι ένας αδένας που βρίσκεται κάτω από την ουροδόχο κύστη, σε
επαφή με το τελικό μέρος του έντερου και παράγει το προστατικό υγρό που
χρησιμεύει στη διατροφή και επιβίωση των σπερματοζωαρίων στη πορεία τους προς
τη μήτρα. Έχει σχήμα και μέγεθος κάστανου, σε φυσιολογικές καταστάσεις.
Κάθε φλεγμονή του, είτε μικροβιακή είτε αμικροβιακή προκαλεί διαταραχές
στην ούρηση και στη ποιότητα του σπέρματος με μη αναστρέψιμα αποτελέσματα όταν
παραμεληθεί .
Οι επιπόλαιες επαφές χωρίς προφύλαξη και οι
εξωγενείς ή οι ενδογενείς πιέσεις στο όργανο αυτό προκαλούν τη γνωστή και
ενοχλητική προστατίτιδα. Η προστατοδυνία
οξεία ή χρόνια δυσκοιλιότητα η κατακράτηση ούρων, το κάθισμα για πολλή ώρα σε
πλαστικό κάθισμα χωρίς αερισμό και η υγρασία είναι αίτια φλεγμονής. Σε αυτό που
μας ενδιαφέρει δηλαδή στο ποδήλατο, είναι πολύ συχνή η αμικροβιακή προστατίτιδα
λόγω της πολύωρης παραμονής σε μη σωστή σέλα και της εφίδρωσης που με απλά
λόγια απορροφάται και συμφορεί/διόγκωνει τον προστάτη. Άλλα συμπτώματα είναι η
αίσθηση κόπωσης, η ατελής στύση και η πρόωρη εκσπερμάτιση, όλα σε διαφορετικό
βαθμό ανάλογα με την έγκαιρη θεραπεία και προφύλαξη.
Τι πρέπει να προσέχουν
οι άνδρες ποδηλάτες;
Να φοράνε σωστό εσώρουχο που σταθεροποιεί τους όρχεις για να αποφύγουν
μικροτραυματισμούς της επιδιδυμίδας αφού το ουροποιογεννητικό είναι ενιαίο και
κάθε φλεγμονή ενός οργάνου επηρεάζει και τα υπόλοιπα όπως πχ τον προστάτη. Να
καταναλώνουν με σταθερή συχνότητα υγρά για να μην έχουν λίγα και πυκνά ούρα που
ερεθίζουν τη κύστη και τον προστάτη. Να μην παραμένουν με υγρά εσώρουχα μόλις
τελειώσει η ποδηλατική άσκηση. Να ουρούν
στη πρώτη αληθινή αίσθηση ούρησης. Και πάμε στο πλέον σοβαρό που είναι το κύριο
αίτιο μιας προστατοδυνίας του ποδηλάτη, τη σέλα. Απαραίτητη φυσικά για
ισορροπία και άσκηση πίεσης στα πετάλια αλλά και για ανάπαυση.
Πρέπει η σέλα να είναι σκληρή
η μαλακή; Ανατομική ή εύπλαστη;
Οι επιλογές πολλές, απάντηση μια. Αν τηρούμε όλες τις παραπάνω προφυλάξεις
(νερό, όχι υγρασία, κ.λ.π.) μια ανατομική σέλα που κρατεί τους
προσαγωγούς και τα σκέλη σε χαλαρή διάταση χωρίς τριβές του πρωκτού και χωρίς
πλήρη επαφή της πρωκτογεννητικής περιοχής είναι η λύση. Ταυτόχρονα
εξαερισμός με διάτρητη σέλα ή τα μαξιλαράκια βοηθούν στην απομάκρυνση της
υγρασίας και αποτρέπουν το κρύωμα της περιοχής που συντελεί στα ενοχλήματα ενώ
κάθε πίεση στο περίνεο, συνήθως από λάθος στάση ενοχλεί.
Η ποδηλασία κρύβει ακόμη ένα παράδοξο. Όταν γίνεται περιορισμένη χρήση του ποδηλάτου, η μάλαξη που προκαλείται στον προστάτη από τη σέλα είναι ωφέλιμη και έχει ομοιότητες με τις ιατρικές μαλάξεις για τη θεραπεία της προστατίτιδας! Ωστόσο, αν ξεπεραστεί ένα χρονικό όριο, οδηγούμαστε στο ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα: ο προστάτης και οι όρχεις ερεθίζονται και η στυτική λειτουργία επιδεινώνεται.
Κατόπιν των ανωτέρω ο ποδηλάτης θα πρέπει όταν λαμβάνει μέρος σε αγώνες ή ακόμη όταν προπονείτε και ακολουθεί πρόγραμμα αρκετών χιλιομέτρων σε τακτά χρονικά διστήματα να κάνει 5-6 τουλάχιστον πεταλιές ορθοπέταλο προκειμένου να αιματώνεται σωστά η περιοχή.
Χαράλαμπος Χαραλαμπάκης
Φυσικοθεραπευτής
Πηγές
Αρθρογραφία
1) Leibovitch I., Mor Y. (2005) The vicious cycling: bicycling related
urogenital disorders. Eur Urol. Mar;47(3):277-86; discussion 286-7
2)
Sommer F, Goldstein I, and Korda JB. (2010) Bicycle riding and erectile dysfunction: A
review. Jour Sex Med ;72346:–2358.
Διαδικτυογραφία