Κάταγμα Κλείδας σε ποδηλάτες

Ένας κοινός τραυματισμός στην ποδηλασία λόγω της πτώσης στον ώμο και της σχετικά υψηλής ταχύτητας που αναπτύσσει ένας ποδηλάτης, είναι τα κατάγματα της κλείδας. Aν και το οστό μπορεί να σπάσει οπουδήποτε  συνήθως τα κατάγματα συμβαίνουν στη μέση της κλείδας.

Η κλείδα είναι ένα μακρύ οστό με σχήμα S που λειτουργεί ως σύνδεσμος  μεταξύ του ώμου και του  θωρακικού κλωβού. Το ένα άκρο της  προσφύεται  στο στέρνο, μέσω της στερνοκλειδικής άρθρωσης  και το άλλο άκρο της στον ώμο, μέσω της ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης. Το οστό δρα ως σημείο πρόσφυσης αρκετών μυών όπως του στερνοκλειδομαστοειδή, του μείζονα θωρακικού, της πρόσθιας μοίρας  του δελτοειδή, του στερνοκλειδικού και άλλων. Κατά  την κίνησή της  ακολουθεί την κίνηση της ωμικής ζώνης  και περιστρέφεται   με άξονα  μετωπιαίο  προς τα εμπρός και πίσω.

 
Σε σχέση με το χαρακτηρισμό των καταγμάτων στην κλείδα έχουμε την τάση να διαιρούμε  το οστό σε τρία τμήματα,  με ένα διάμεσο  και  δυο πλευρικά τμήματα.
Κατάγματα  στο στερνικό  άκρο  της κλείδας  αποτελούν λιγότερο από το 5%   των καταγμάτων,  το ακρωμιακό  άκρο  είναι το δεύτερο πιο συχνά εμπλεκόμενο τμήμα και αντιπροσωπεύει το 15%-30% του συνόλου των καταγμάτων.

Το μεσαίο τρίτο της κλείδας είναι το στενότερο τμήμα του οστού και στερείται επίσης  μυϊκών και συνδεσμικών προσφύσεων όπως τα άκρα. Το γεγονός αυτό , το να καθιστά πιο επιρρεπές σε τραυματισμούς και είναι πράγματι η πιο συχνή περιοχή του κατάγματος 70%-80% όλων των καταγμάτων κλείδας. (Εικ.1 )

Εικ. 1 Διπλό κάταγμα κλείδας

Ποια είναι η τυπική διάγνωση και η πρόγνωση για την επιστροφή στην ποδηλασία;

 
Η διάγνωση των καταγμάτων της κλείδας δεν είναι συνήθως πολύ δύσκολη δεδομένης της συνήθους  παραμόρφωσης που προκύπτει από τον τραυματισμό. Η ακτινογραφική απεικόνιση  των καταγμάτων κλείδας μπορεί να φαίνονται ανησυχητικές λόγω του  γωνίας παραμόρφωσης που εμφανίζεται στο κάταγμα και μπορεί επίσης να υπάρχουν  πολλαπλά κατάγματα στο οστό.

 
Σε επαγγελματίες  ποδηλάτες, υπάρχουν συχνά ιστορίες  αναβατών που οι κλείδες τους αποκαταστάθηκαν χειρουργικά και επέστρεψαν  γρήγορα στην προηγούμενη δραστηριότητα Το 2012, ο Pippo Pozzato έσπασε  την κλείδα του στις αρχές της σεζόν, αλλά ήταν πάνω στο ποδήλατό του μέσα σε λίγες μέρες μετά την επέμβαση στην κλείδα και κατέκτησε τη δεύτερη θέση  στο λιθόστρωτο της Φλάνδρας λίγες εβδομάδες αργότερα.

Ευτυχώς, παρά το πόσο άσχημα φαίνονται  στις ακτινογραφίες τα κατάγματα της κλείδας, τα περισσότερα από αυτά  συνήθως επουλώνονται από μόνα τους χωρίς χειρουργική επέμβαση. Μόλις το κάταγμα θεραπευτεί πλήρως, υπάρχει συνήθως μία αισθητική  παραμόρφωση της κλείδας , αλλά συνήθως δεν υπάρχουν ελλείμματα σε  οποιαδήποτε λειτουργία του ώμου, σε κίνηση ή σε δύναμη. Ως εκ τούτου , η αρχική αντιμετώπιση των καταγμάτων της κλείδας είναι κυρίως συμπτωματική με αναλγητικά φάρμακα  και  υποστήριξη του βραχίονα με  νάρθηκα. (Εικ.2)

Εικ.2  Νάρθηκας τύπου 8.

Υπάρχουν μόνο κάποιες απόλυτες ενδείξεις για να αντιμετωπίσουμε  ένα κάταγμα κλείδας  με  χειρουργική θεραπεία, όπως ένα πολλαπλό κάταγμα ή σοβαρή λύση του δέρματος  και δευτερευόντως   ένα  τραυματισμό του νεύρου ή  των αιμοφόρων αγγείων στην περιοχή. Σχετικές ενδείξεις για τη χειρουργική επέμβαση είναι η σημαντική βράχυνση της κλείδας αλλά και για λόγους αισθητικής.

Η χειρουργική θεραπεία των καταγμάτων κλείδας  επιτρέπει πιθανώς μια ταχύτερη επιστροφή στην αθλητική δραστηριότητα . Ωστόσο, απαιτείται συχνά μια δεύτερη χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του υλικού  της χειρουργικής στερέωσης καθώς  το δέρμα  που  βρίσκεται πάνω από την κλείδα  μπορεί  να  ερεθίζεται εύκολα και να φλεγμαίνει, δεδομένου ότι  είναι αρκετά λεπτό σε κείνο το σημείο.

Η διάρκεια επούλωσης των καταγμάτων της κλείδας είναι περίπου 6-8 εβδομάδες αλλά μπορεί να διαρκέσει έως και τρεις μήνες για την αποκατάσταση της αντοχής και δύναμης του οστού στο σημείο του κατάγματος. Έτσι, συνιστάται για περίπου τρεις μήνες  να αποφεύγονται  οι αθλητικές δραστηριότητες στις οποίες η  πτώση μπορεί να αποτελέσει κίνδυνο.

 
Αν  και συνήθως συνιστάται μη χειρουργική αντιμετώπιση των καταγμάτων της κλείδας, οι συνθήκες ενός κατάγματος κλείδας μπορεί να ποικίλουν μεταξύ των ατόμων. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να υπάρχει μια ειλικρινής συζήτηση με το γιατρό ή τον  ορθοπεδικό χειρουργό  ώστε  να προσδιοριστεί ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης αυτού  του τραυματισμού.

                                                          Χαράλαμπος   Χαραλαμπάκης

                                                                Φυσικοθεραπευτής

Πηγές:              

1)http://www.active.com/cycling/articles/how-cyclists-bounce-back-from-a-broken-collarbone

2)http://velonews.competitor.com/2011/07/news/training-center-what-cyclists-should-do-when-they-break-their-collarbone_186486

3) Κατάγματα κλείδας : Aντιμετώπιση  Σταμάτης Κωττάκης, Δημήτρης Αναγνωστόπουλος, Nικόλαος Μπολάνος, Κυριάκος Καλογεράκος,

Νίκος Μπαλταγιάννης

Ε.Α.Ν  Πειραιά  ‘’Μεταξά’’