Η
χρόνια συμπίεση
του ωλένιου νεύρου πιστεύεται ότι είναι η κύρια αιτία των αισθητηριακών
και κινητικών διαταραχών στο χέρι
του ποδηλάτη, μια κατάσταση που ονομάζεται παράλυση του ποδηλάτη Εικ.1, και εμφανίζεται με την ίδια συχνότητα ανάμεσα
σε ερασιτέχνες και επαγγελματίες ποδηλάτες.
Εικ.1 Παράλυση του ποδηλάτη
Αυτή
η κατάσταση, πιο συχνά
παρουσιάζεται ως μούδιασμα ή και
παραισθησία στο τέταρτο και πέμπτο δάχτυλο
καθώς και στην περιοχή του υποθέναρος, ενώ μερικές φορές συνοδεύεται από αδυναμία των
απαγωγών ή προσαγωγών
μυών των ίδιων
δακτύλων.
Για παράδειγμα, οι Anderson και Bovim το 1997 σε έρευνα που έκαναν μέσω συνέντευξης σε 169 ποδηλάτες μετά την ολοκλήρωση ενός αγώνα 540
χιλιομέτρων, βρήκαν να υπάρχουν αισθητηριακά συμπτώματα στο
40% των αναβατών
ενώ το 19% παρουσίασε
και κινητικά συμπτώματα. Η διάρκεια
της παράλυσης αυτής
στους ποδηλάτες
ποικίλλει επίσης σε μεγάλο βαθμό, με τα
συμπτώματα να εξακολουθούν να διαρκούν από
αρκετές ημέρες έως μήνες (Akuthota et al. 2005)
Το ωλένιο νεύρο εισέρχεται στο χέρι μέσω του καναλιού του Guyon,
και διακλαδίζεται προς την ωλένια πλευρά από το πισοειδές (pisiform)
και προς την πλευρά της
κερκίδας από
το αγκιστρωτό (hamate)
οστό, (Akuthota et al., 2005). Κατά την έξοδό
του από το κανάλι,
το νεύρο διακλαδίζεται σε επιφανειακούς αισθητηριακούς κλάδους και εν
τω βάθει κινητικούς κλάδους. Οι αισθητηριακοί
κλάδοι παρέχουν
αίσθηση στο πέμπτο δάκτυλο και
το μισό του τέταρτου δάχτυλου,
ενώ ο κινητήριος κλάδος
νευρώνει τους μύες του υποθέναρος καθώς και αρκετές άλλες μικρές μυϊκές ομάδες στο χέρι (Kennedy, 2008) Εικ.2
Εικ.2 Το ωλένιο νεύρο και οι
κλάδοι του στο χέρι.
O Josh Slane
και οι συνεργάτες του το 2011 πραγματοποίησαν μία έρευνα την οποία
δημοσίευσαν στο περιοδικό Clinical
Biomechanics
με
σκοπό να αξιολογήσουν ποσοτικά τα αποτελέσματα που
έχει η θέση του
χεριού και το
είδος των γαντιών στην πίεση που ασκείται επάνω στο ωλένιο νεύρο και ειδικά στην περιοχή του υποθέναρος του χεριού,
δηλαδή την περιοχή που βρίσκεται μεταξύ του καρπού και του μικρού δακτύλου.
Στην έρευνα
αυτή συμμετείχαν τριάντα-έξι έμπειροι ποδηλάτες. Τα υποκείμενα οδήγησαν με σταθερό
ρυθμό και σταθερή ισχύ σε ένα στατικό ποδήλατο με τα χέρια τους τοποθετημένα
στις τρεις θέσεις που φαίνονται στην Eικ. 3.
Εικ. 3. Οι τρεις θέσεις τοποθέτησης των χεριών στο
τιμόνι
Ένα
στρωματάκι πίεσης
υψηλής ανάλυσης, χρησιμοποιήθηκε
για την καταγραφή της πίεσης με το χέρι χωρίς γάντια, με γάντια χωρίς
μαξιλαράκια, με γάντια με μαξιλαράκια
και με γάντια επενδεδυμένα με gel. Η θέση του καρπού ταυτόχρονα παρακολουθούνταν
με ένα σύστημα καταγραφής κίνησης. Την ίδια στιγμή γίνονταν σαρώσεις Laser του
χεριού του ατόμου ώστε να καταγραφούν οι
χάρτες πίεσης πάνω στην ανατομία του χεριού.
Όταν οι ποδηλάτες δεν φορούσαν γάντια, ο μέσος όρος των πιέσεων στο υποθέναρ καταγράφηκε από 134 έως 165 kPa. Με τα χέρια στη θέση Drops προκλήθηκε η μεγαλύτερη πίεση στο υποθέναρ και καταγράφηκε ως η πιο εκτατική θέση για τον καρπό. Ενισχυμένα με μαξιλαράκια γάντια ήταν σε θέση να μειώσουν τα μεγέθη της πίεσης στο υποθέναρ κατά 10 έως 28%, με ελαφρώς καλύτερη μείωση της πίεσης να επιτυγχάνεται με τη χρήση γαντιών με λεπτή γέμιση αφρού.
Συμπέρασμα της μελέτης αυτής ήταν ότι, τα μεγέθη της πίεσης του χεριού και τα πρότυπα
επιβάρυνσης που φαίνονται σε ποδηλασία σε σταθερό ποδήλατο είναι ικανά να προκαλέσουν βλάβη στο ωλένιο νεύρο εάν η πίεση διατηρηθεί σταθερή για μεγάλο χρονικό διάστημα. Φορώντας γάντια
παραγεμισμένα με αφρό ή gel και αλλάζοντας τη θέση των χεριών
κατά τη διάρκεια της ποδηλασίας μπορεί να μειωθεί το μέγεθος και η διάρκεια των μοτίβων
επιβάρυνσης, τα οποία είναι και τα δύο σημαντικά για τον μετριασμό του κινδύνου για παράλυση του
χεριού σε ποδηλάτες κατά τη διάρκεια παρατεταμένης ποδηλασίας.
Χαράλαμπος Χαραλαμπάκης
Φυσιοθεραπευτής
Πηγές :
Akuthota, V., Plastaras, C., Lindberg, K., Tobey, J., Press, J., Garvan,
C., 2005. The effect of long-distance bicycling on ulnar and median nerves: an
electrophysiologic evaluation of cyclist palsy. Am. J. Sports Med. 33,
1224–1230.
Andersen, K.V., Bovim, G., 1997. Impotence and nerve entrapment in long
distance
amature cyclists. Acta Neurol. Scand. 95, 233–240.
Kennedy, J., 2008. Neurologic injuries in cycling and bike riding. Neurol.
Clin. 26, 271–279.
